Hướng dẫn cách tính độ trải giữa (IQR)

Độ trải giữa (còn gọi là khoảng tứ phân vị) là một đại lượng số đo lường mức độ phân tán của tập dữ liệu. Đại lượng này được tính ra bằng cách lấy giá trị tứ phân vị thứ ba trừ đi giá trị tứ phân vị thứ nhất.

Nói cách khác, Về cơ bản, độ trải giữa thể hiện khoảng rộng hay “sự phân tán” của tập số. Khoảng tứ phân vị được xác định bằng sự chênh lệch giữa điểm tứ phân vị trên (25% cao nhất) và điểm tứ phân vị dưới (25% thấp nhất) của tập dữ liệu.

Điểm tứ phân vị dưới thường được ký hiệu là Q1, điểm tứ phân vị trên là Q3 – vậy trung điểm của tập dữ liệu sẽ là Q2 và cao nhất là Q4. Bạn có thể chia danh sách ra làm bốn phần bằng nhau. Mỗi phần sẽ là một “tứ phân vị”. Ví dụ như trong tập dữ liệu: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8.

• 1 và 2 là tứ phân vị thứ nhất – Q1
• 3 và 4 là tứ phân vị thứ hai – Q2
• 5 và 6 là tứ phân vị thứ ba – Q3
• 7 và 8 là tứ phân vị thứ tư – Q4

Cách tính độ trải giữa

Để xác định độ chênh lệch giữa tứ phân vị trên và dưới, bạn cần lấy phân vị thứ 75 (Q3) trừ cho phân vị thứ 25 (Q1).

Thể hiện qua công thức như sau:

IQR = Q3 – Q1

Để có thể tính được IQR chuẩn xác, bạn sẽ cần thực hiện lần lượt theo các bước sau:

Bước 1:sắp xếp tập dữ liệu theo thứ tự tăng dần, hay thứ tự từ bé đến lớn.

Bước 2:Tìm midpoint – điểm ở giữa, hay trung điểm, của tập dữ liệu

• Với số dữ liệu chẵn: trung điểm sẽ nằm giữa hai số ở trung tâm
• Với số dữ liệu lẻ: chọn chính xác số nằm giữa

Bước 3:Tìm trung vị của nửa trên và nửa dưới trong tập hợp dữ liệu.

• Với số dữ liệu chẵn: chọn chính xác các trung vị tương đối của tập hợp con trên và dưới
• Với số dữ liệu lẻ: loại trừ số ở giữa

Bước 4: Áp dụng công thức IQR = Q3 – Q1 để tìm độ trải giữa

Cách tính Q1 Q2 Q3 trong excel